Đại học xá Nam Giao – câu chuyện về một người bạn

BS Trần quý Trâm

.

 Đại học xá Nam Giao trước 1975 tọa lạc trên đường Nam giao. Từ đường Lê Lợi, rẽ qua bên trái, qua cầu Nam Giao, qua khỏi đường rầy xe lửa, rồi qua một con dốc dài gọi là dốc Nam Giao, qua chùa Từ Đàm rồi mới đến Đại học xá, khu học xá nầy do Viện đại học Huế quản lý. Lúc đó viện trưởng là cha Cao văn Luận. Khu học xá gồm có mấy chục phòng sạch sẽ, thoáng mát, mỗi phòng ở được 2 sinh viên, đa số sinh viên xa nhà như Sài Gòn và các tỉnh khác, sinh viên ở xa tới tôi thấy có anh Đoàn Yến đi chiếc xe vespa màu xanh láng bóng; thời đó có chiếc xế hộp như Đoàn Yến là thuộc về đại gia công tử. Lên quá Đại học xá là Đàn Nam Giao, một thắng cảnh lịch sử, thời xưa Vua hay tới đàn Nam giao để cúng tế trời đất, đi lên nữa là các lăng mộ vua chúa, đồi thông dòng Thiên An, cảnh đẹp Nam Giao rất hữu tình, khách du lịch rất đông. Tôi không phải sinh viên ở xa, nhà ngay ở Huế, nhưng tôi muốn tìm một chỗ yên tĩnh để học, vì năm học này rất quan trọng, qua khỏi năm này coi như đời lên hương rồi, ra trường là cái chắc. Tôi may mắn được ban quản lý cho một chỗ cùng phòng với Phạm văn K dân Bắc kỳ Hà nội chính cống, hai chúng tôi năm đó đang học y khoa năm thứ năm là năm khó nhất của y khoa, chỗ yên bình vắng vẻ xa thành phố như thế nầy thì thật là lý tưởng. Buổi chiều tan học, đạp xe đạp trở về Đại học xá, gò lưng qua dốc Nam giao, ghé vô thưởng thức tô cháo lòng của bà Bảy, nằm cách đường rầy xe lửa độ 100 thước, quán cháo lòng Nam Giao nầy, bà chủ quán là em của bà chủ nhân quán cháo lòng Chợ Đệm ngon nổi tiếng ở Huế, nên tô cháo lòng nầy hương vị đậm đà và thanh tao rất hợp với túi tiền của sinh viên tụi tôi. Bà chủ quán có một biệt tài là nhớ các thực khách rất dai, có lần tôi đem bà xã vào ăn 1 lần trước tết Mậu Thân, mấy năm sau khi tôi tham dự hành quân ở căn cứ Bastogne Phong điền, xách xe vô Huế lên Nam Giao ghé quán cháo lòng của bà, bà liền hỏi thăm: Ôi chà! Tưởng cậu đi theo đoàn người lên khe Đá mài rồi chứ! Bây giờ lên đại úy mang đồ BĐQ rằn ri oai quá, cậu được mấy cháu rồi, bà xã khỏe không? Còn cậu bạn đâu rồi?

 

Đạp xe ngang qua chùa Từ Đàm, nghe tiếng chuông chùa trong một buổi chiều êm ả, tự nhiên thấy lòng mình thanh thản, sau buổi trực nội trú sáng đêm không ngủ tại bệnh viện rất mệt vì phải cấp cứu mổ nhiều bệnh nhân trong thời chiến tranh quá ác liệt! Chúng tôi tuy năm thứ năm nhưng học kinh nghiệm qua Thầy (phần nhiều là các giáo sư người Đức) các BS đàn anh, và tôi xin trân trọng ghi ơn sâu xa BS đàn anh Đinh văn Tùng vừa là Giám đốc Trung tâm y tế toàn khoa Đà Nẵng, đã hướng dẫn giúp đỡ chỉ vẽ tôi hết lòng khi tôi đang là sinh viên nội trú về bộ môn giải phẫu.

 

Và cũng nhờ anh khi tôi thăm anh ở Galveston, Houston (nay anh đã mất), tôi kể anh nghe mấy câu chuyện vui buồn sau 1975, anh khuyến khích tôi viết các bài ký sự đăng trong tập san YKHHN để các bạn đọc cho vui. Trong lớp tôi có 2 K, K dân Bắc ở cùng phòng với tôi bạn bè đặt tên là K điếm, vì anh chàng nầy có cái tật mê và cua gái. K điếm này hễ thấy cô gái nào đẹp thì mắt cứ đổ hào quang đom đóm ra. Cứ buổi chiều ở bệnh viện ra K qua nhà vợ ở trong Thành nội, khi về Đại học xá, K gồng mình trên chiếc xe đạp cà tàng leo lên dốc Nam giao thở hổn hển thều thào nói với tôi “hôm nay moa mệt muốn đứt hơi.”

 

Bây giờ K đã yên nghỉ bên kia thế giới; nhắc lại một vài kỷ niệm của người bạn thân thương cũng là một niềm vui của 2 chúng tôi. Còn có 1 K nữa, K nầy cao ráo, to cao, luôn đeo cái gương cận, lúc nào cũng nghiêm nghị, học rất giỏi, để phân biệt với K điếm, cả lớp đặt tên là K điên, nhiều khi giải quyết mâu thuẫn với bạn bè, K dùng bàn tay đánh xuống bàn cái rầm, tội nhất là H bạn học trong lớp có cái bệnh nhút nhát, sợ K điên ra mặt. Nhiều khi tôi nói giỡn với H: Ê H! coi chừng K điên để ý đến bạn đó! H sợ hãi phân trần: tôi đâu có làm gì mà nó đánh tôi! (H hiện làm BS ở Úc cũng còn cái bệnh nhút nhát nhất là rất sợ khi đi máy bay.) Tôi thì không sợ, vì qua tiếp xúc nhiều lần nhất là trong lúc đi thực tập tại bệnh viện, tôi thấy K điên này hiền khô! Kỳ ĐHYKHHN ở Santa Ana tôi gặp vợ chồng BS K, tôi cũng gọi đùa cho vui là K điên. K cũng cười vui vẻ không giận tôi chút nào. K điếm đào hoa tằng tịu với 1 cô bán thuốc tây ở đường Trần hưng Đạo có được 2 tiểu công chúa rất dễ thương, nhưng tính nào tật nấy. Trong thời gian làm ở khoa Nhi do Thụy Sĩ bảo trợ, giám đốc là BS Choffat làm giám đốc, có hai cô y tá người Thụy sĩ, một cô còn trẻ tóc bạch kim, đôi mắt đen huyền như mắt bồ câu tên là Heidi thật đẹp, Cô Heidi nầy thông thạo 3 thứ tiếng Anh, Pháp, Đức, làm cùng phòng với tôi, cô lọt vào tầm mắt say đắm của K, hắn muốn tỏ tình với nàng nhưng khổ một cái là tiếng Pháp của K cũng hạn hẹp  nhất là cô Heidi nói bằng tiếng Pháp, vì ở cùng chung một phòng nên hắn chuyện gì cũng trao đổi với tôi, chuyện nhờ tôi làm chim xanh thì tôi không chấp nhận, tôi nói với hắn: nên nhớ là toa có vợ và hai đứa con, toa làm tầm bậy khổ cho toa và cô nàng Thụy sĩ. Nhưng K không nghe vẫn tiếp tục mối tình lãng mạn với cô bạn người nước ngoài.  K thường nhờ tôi dịch nghĩa ra tiếng Pháp các câu yêu đương tha thiết, hắn nói với tôi: mấy câu yêu đương thông thường nhàm chán quá: Toa có câu nào cao cấp hơn không? Tôi cũng chào thua vì tôi không kinh nghiệm về vấn đề này, không biết K sưu tầm ở đâu các câu rất ướt át, K đưa tôi coi, Toa xem: toa có duyệt được mấy câu nầy không, moa có nói với Heidi, cô nàng cảm động lắm:

Nào là : La chaleur romantique de ton corps. Je t’aime sans mesure. Thân em nồng cháy.  Anh yêu hết lòng hết dạ.

Nào là: mon bijoux précieux  À mes yeux, tu es la personne la plus importante sur cette terre  ect... em là món trang sức quý của anh, em là người quan trọng nhất trên trái đất này!

 

Thời gian sau hai cô cậu sa vào tình yêu say đắm, có lần, K bỏ học một tuần dắt nhau đi nhởn nhơ ở Vũng Tàu, đợt về, K gặp tôi hú hồn hú vía lắp bắp nói: khổ cho thân moa, mình dắt em đi tắm biển, bị Mỹ trắng rượt chạy bán sống bán chết vì tụi nó tưởng Heidi là Mỹ, tụi nó không chịu một cô đầm Mỹ đẹp như vậy cặp bồ với một anh chàng mũi tẹt da vàng như K được. Tháng sau cô Heidi về nước, tình nàng với chàng quá đắm say, hàng tuần K nhận được thư của Heidi, hắn đưa tôi coi: chao ôi là tình yêu say đắm với  K, mỗi lá thư Heidi có dán một cánh hoa ướp sẵn còn phảng phất mùi thơm như hoa Tulipe, Lilas, Capucine… Tôi nói với K: Toa biết ý nghĩa của hoa Capucine nầy là gì không? Có nghĩa là nàng yêu toa đến chết đó (je brule d’amour pour toi) Toa tìm cách đưa nàng về dinh, không cô nàng thất tình đến chết đó!

 

Hoa Violette ép khô dán trong thơ của Heidi

Gần Tết Mậu Thân, đa số các sinh viên ở đại học xá lũ lượt về quê ăn tết, K về Sài Gòn, chỉ còn một số anh em vì sắp thi tốt nghiệp nên ở lại ăn tết Mậu Thân ở Huế. Riêng tôi thì phải về nhà, vợ tôi hy sinh cho tôi tìm một chỗ thanh vắng để có thời gian học bài vở, ngày Tết tôi phải về để vui xuân với gia đình, thêm nữa, bé Na 1 tuổi của chúng tôi, 1 thiên thần nhỏ bé rất ư là dễ thương, lúc nào cũng đòi Ba. Tết năm nay, ban quản lý Đại học xá khẩn thiết mời vợ chồng chúng tôi đi dự đêm dạ vũ cuối năm, buổi lễ này có số đông người tham gia, các người ngoại quốc đa số là Mỹ, các viên chức của chính quyền, các anh em xa nhà. Tôi năn nỉ vợ tôi đi dự cho vui, nhưng vợ tôi không thích. Tôi đành phải ở nhà. Giây phút thiêng liêng 12 giờ đêm tôi nghe xa xa tiếng chuông chùa và nhà thờ đổ vang rền, cả thành phố ì ầm tiếng pháo mừng xuân mới, nhưng đêm nay lẫn với tiếng pháo, tôi nghe cả tiếng súng, tiếng người la hét tiếng xung phong man rợ. Thôi rồi, Việt cộng lợi dụng đêm giao thừa tiến chiếm thành phố. Mấy ngày sau nhờ các lực lượng tinh nhuệ của binh sĩ VNCH và của Mỹ, quân đội cộng sản bị đánh bật ra khỏi thành  phố, tình hình hơi yên, tôi theo trực thăng Mỹ đậu tại sân vận động Tự do vô làm việc tại TTYTTKĐN, vì bệnh viện Huế hư hại không làm việc được. Nói về đêm liên hoan dạ vũ của ĐHX Nam Giao, số khách tham dự rất đông khoảng vài trăm người. Có một số việt cộng len lỏi vô đại hội, cũng ăn mặc đàng hoàng, nhưng súng k54 trong bọc áo, đến khi giải tán khoảng 12 giờ  đêm, sau khi Hồ chí Minh ra mật lệnh tổng tấn công bằng câu thơ chúc Tết trên đài Hà nội, tụi VC rút súng ra uy hiếp toàn bộ người tham dự rồi trói thúc ké cả đoàn. Dân xung quanh họ nói: tụi VC này rất tàn ác, đánh đập dã man những người không theo chúng. Về sau dân làng phát hiện, chúng dẫn đoàn người bị bắt lên khe Đá mài, rồi dùng báng súng cuốc xẻng đập đầu và chôn sống toàn bộ người bị bắt ở đó. Sau nầy người ta thu lượm nội ở khe Đá mài khoảng trên 500 hộp sọ bị bể nứt, trong số đó có Lê hữu Bôi chủ tịch tổng hội sinh viên Sài Gòn. Còn tôi thoát chết trong gang tấc, nếu đêm đó tôi đi tham dự thì ô hô, ôi thôi, mạng của tôi cũng nằm ở khe đá mài như những người bất hạnh đó! Cám ơn Trời Phật đã cứu tôi!

 

    Tôi về thăm lại Huế năm xưa

    Trường cũ trơ vơ cùng tuế nguyệt

    Người bạn thân chờ mãi vẫn không về

     Qua dốc Nam Giao thương với nhớ

    Cảnh cũ như còn trong giấc mơ!

                                 Nhớ Nam Giao 1970

 

 

Chuyện chiếc cầu đã gãy – đoàn người di tản buồn

 

Một tuần sau tôi về lại Huế, lên thăm lại Đại học xá, các cửa phòng đều mở toang, đồ đạc bị đập phá và lấy cắp gần hết, phòng của tôi và K thật thê thảm, cũng tan hoang, nhất là chồng sách y khoa quý của tôi do ông anh mua từ Mỹ cũng không có cánh mà bay. Tôi lần qua nhà bên cạnh, trời đất quỷ thần ơi, bà nầy nấu cơm, bếp là 3 viên gạch kê trên nền đất, bên cạnh là một đống sách to tướng, bà nầy cầm quyển sách xé toạc từng trang giấy để thổi lửa nấu cơm. Tôi la lên: chết tôi rồi bà ơi, bà nỡ nào lấy sách của tôi xé ra mà nấu cơm, sách bà vừa xé là quyển: Medical Physiology của Boron, còn mới kít; tôi năn nỉ bà xin lại được một mớ sách của tôi, riêng về K tôi cũng tìm được một cặp đựng một số thư. Tôi cố liên lạc với K ở địa chỉ Sài Gòn nhưng không được, hỏi bạn bè cũng không ai biết tin về K tôi đành gởi cho Heidi mấy lá thư chưa gửi của K theo địa chỉ của cô nàng kèm theo tôi có viết mấy câu về tình trạng của K không liên lạc được từ lâu sau tết Mậu Thân. Thời gian trôi qua, lâu lắm rồi, có dịp đi Montreal, Quebec Canada chơi tôi tình cờ gặp một người trong đoàn du lịch từ Thụy sĩ qua, tôi nhìn ra bà ta chính là Hélène, cô y tá năm xưa, cùng với Heidi 1 trong 2 cô, người Thụy sĩ, cô này tuổi lớn hơn Heidi, là y tá trưởng, rất nghiêm trang đàng hoàng. Bà rất vui mừng khi gặp tôi, qua nhiều chuyện, tôi có hỏi đến Heidi. Bà Hélène buồn bã nói, sau khi nghe tin K mất tích, Heidi đau khổ như người mất hồn, cô có về VN 2 lần để tìm kiếm K nhưng cũng không được, thật lòng mà nói, cô ta rất yêu K, hiếm khi có một người ngoại quốc yêu say đắm một người VN như vậy! Ông biết không? Bây giờ Heidi đã là một nữ tu ở một tu viện thành phố Zurich, xin cầu nguyện Ơn Trên cho Heidi được hưởng nhiều ơn phước trong đời tu tập và quên đi nỗi cay đắng của mối tình ngắn ngủi nơi hồng trần !

 

         Trần quý Trâm