Saigon, năm 1970...
Ðầu hơi ngã vào tường, tay cầm tách café hớp từng ngụm nhỏ, Hoà nhìn đaị lộ Lê Lợi đang tấp nập ngươì đi laị. Hôm nay chiều thứ baỷ, chiều cuối tuần, Hoà đi bác phố một mình, chàng vào quán Mai hương ở góc Lê Lơị, Pasteur. Chọn một vị trí thuận lơị có thể nhìn bao quát hết cả con đường, chàng goị ly café đá nhâm nhi, đợị người yêu tới.
Saigon có nhiều quán kem trấn giữ các góc đường nhưng Hoà  thích  Mai Hương hơn cả, có lẽ vì vẽ bình dị giang hồ cuả nó và nhất là vị trí thuận lơị để nhìn thiên hạ qua laị, mặt sức mà rửa mắt, mà nhìn ngắm giai nhân!
Liếc mắt nhìn đồng hồ thấy mới có 5 giờ rưỡi chiều, Hoà  chợt cười một mình vì thấy mình con nít quá, nôn nóng quá vì còn đúng một giờ nưã nàng mới đến mà sao lòng chàng quá hồi hộp và quá nôn nao! Chàng laị nghĩ, bây giờ dù sao cũng gần xong 9 tuần tập huấn ở quân trường Thủ Dức, thể xác đã có phần chai lỳ, tâm hồn đã trở nên cương quyết, cũng đã traĩ qua các giai đọan bò hoả lực,ném lưụ đạn, phóng hoả tiển M72, cũng có bằng thiện xạ M16 như  ai mà sao mỗi khi nghĩ đến nàng thì hùng khí như biến đi mất và tất cả chỉ còn mơ mộng bâng khuâng!
Hòa  hiện nay đang thụ huấn khóa  Quân Y Khoá 13 trưng tập ở quân trường Thủ Ðức. Chàng nực cười khi nhớ laị chàng và các bạn mới ngày nào khi nhận sự vụ lệnh trưng tập của cục Quân Y với cấp bậc Y sĩ trung uý trừ bị, chàng và các bạn vội vã đi mua lon, sau khi đến trình diện ở trường Quân Y, làm giấy tờ và lãnh quân trang, quân dụng chàng và các bạn tự gắn lon trung úy lên cỗ áo mình, và sau đó tất cả bọn được xe GMC chở lên quân trường Thủ Ðức. Mấy ngày sau, khi đi qua cỗng chính, hai khóa sinh gác cỗng bồng súng chào theo đúng lễ nghi quân cách. Tiếng vỗ súng chào nghe rôm rốp suýt làm chàng giật mình và chàng ngây người nhìn hai khoá sinh đứng thẳng người trong tư thế nghiêm tuyệt đẹp! Chàng giật mình chợt nhớ ra mình đang là viên trung úy bãnh chọe với hai hoa mai mới tinh trên cỗ áo, chàng ngượng ngùng cung tay chào laị và vội vàng lướt nhanh qua cỗng. Chàng mĩm cười thích thú thoáng nhớ đến Robert Taylor vì nôn nóng đến với người yêu (Vivien Leigh ?) vừa chạy vừa chào người lính gác trong film La valse dans l'ombre mà một thời đã làm chàng say mê.
Hoà laị nhìn đồng hồ, gần 6 giờ 30, chàng có cảm tưởng như mặt mình tái đi, tim đập nhanh hơn vì sắp được gặp nàng. Chàng liếc vội vào chiếc gương treo gần đó và chợt thấy một viên trung úy hiên ngang trong bộ quân phục thẳng nếp với huy hiệu quân y đỏ chói ở cầu vai, tự nhiên Hoàng cảm thấy tự tin và chợt thấy mình cũng khá đẹp trai! Hoà  yên tâm và nhìn về hướng nhà Quốc hôị theo dõi từng chiếc Taxi .
Trời về chiều, thành phố Saigon đã lên đèn,Hoà cảm thấy Saigon  đẹp và dể thương quá. Nhìn lên khung trời ở đường Nguyễn Huệ chàng thấy đàn dơi bay ngập trời, mấy ngàn chú dơi có vẽ thích thú khi trời vưà nhá nhem, rũ nhau tung cánh đi kiếm ăn dành nhau chí chóe bay vùng vụt qua các cao ốc, chàng tự nhiên thương các chú dơi quá vì các chú là một nét phát hoạ thật sinh động cuả Saigon môĩ khi chiều tớí mà laị rất ít ngươì lưu tâm!
Trên đaị lộ Lê Lơị, các kiều nữ Saigon trong chiếc mini jupe, tung tăng khoe đôi chân trắng dễ thương, hoặc trong chiếc maxi tha thước hoặc trong bộ aó daì Việt Nam yểu điệu thục nữ đầy hương sắc đang qua laị trước mắt chàng. Có nhiêù nàng  mĩm cười vớí chàng lắm nhưng tạị sao chàng chẳng càm thấy bâng khuâng!
Chợt một chiếc taxi dừng laị gần góc đường. Hoà  tự nhiên hồi hộp, giác quan thứ sáu  báo động cho chàng biết là nàng đã đến, bấc giác chàng vuốt laị nếp aó và náo nức nhìn ra, đúng nàng đã đến!
Nàng đẹp và thanh thoát như một thiên thần. Trong chiếc aó dàì maù xanh nhạt nỗi bậc thân hình nhẹ và cân đối uyển chuyển, suối tóc nâu buông thả trên đôi vai tròn thon như một nét vẽ đẹp, nàng có đôi mắt nâu tuyệt vơì vớí làn da trắng nhu tuyết và môi nàng là cả một trời nũng niụ thơ ngây! Nàng đi vào, moị ngươì trong quán Mai Hương đều ngắm nhìn, Hoàng thấy hãnh diện, luống cuốn đứng lên kéo ghế mời nàng, chàng hoỉ nhỏ:
-Em có mệt không, em dùng gì?
Nàng âu yếm nhìn chàng,nói thật nhỏ:
-Anh cho em kem ba màu.
Chàng chợt mĩm cườì nói thật nhỏ”em tôi còn con nít quá.
Thấy Hoàng tự nhiên cươì một mình, nàng nũng nịu:
-Anh cười gì em đó?
Chàng vội trả lơì:
-Anh khen em có maí tóc nâu thật đẹp và có hai lọn tóc cong cong hai bên má dễ thương quá.
-À lọn tóc accroche-coeur đó mà, cong cong  nhu vậy để là gì anh biết không?
-Không.
Nàng nhìn anh trìu mến:
-Ðể móc tim anh đó.
-Ðược cáí móc dễ thương đó trói buộc anh , anh cũng chịu!
-Nóí vậy có nghiã là em ghen lắm à nha!
-Có thương mới ghen phaỉ không em?
Nàng gật nhẹ đầu mời chàng:
-Anh dùng kem với em đi.
Nhìn nàng ngậm chiếc muỗng bạc giữa đôi môi hồng, tự mhiên Hoà  muốn biến thành chiếc muỗng hạnh phúc đó quá. Chàng cầm bàn tay thon đẹp cuả nàng hoỉ nhỏ:
-Tối nay mình đi Queen Bee nghe nhạc nhe em, buổi nay có Lê Uyên và Phương trình diển đó.
-Hay quá, em cũng mê Lê Uyên và Phương lắm,vậy mình đi nhe anh.
Hoà khoát tay nàng đi trên đại lộ lê Lơị. Chiều cuối tuần thật vui. Ngang qua ngã tư Công Lý, Lê Lơị, chàng nắm tay nàng băng qua bờ bên kia mua phá lấu chấm tương ớt thật cay, môĩ đưá ăn hết mấy xâu. Nàng vừa xuýt xoa vì cay vưà nói:
-Anh ác lắm, bắt em ăn ớt kiểu này, lần sau em sợ món nầy tớí già luôn!
-Vậy mỗi lần ăn cay em laị nhớ anh cho mà xem!- Hòa trêu nàng.
-Ghét anh quá!
Hòa  vôị âu yếm nắm lấy tay nàng đến tiệm nước miá Viễn Ðông goị lyđặc biệt cho nàng uống, khoảng 9 giờ hai đứa mớí đến Queen Bee.
Lên đến lầu hai, trong ánh đèn mờ ảo ấm cúng chỉ cho phép khách vừa nhìn thấy lối đi, thì người  hướng dẫn đã nhẹ nhàng xuất hiện, lịch sự trong bộ veston màu xám chiếu chiếc đèn pin nhỏ xiú tìm chỗ cho hai người. Hoà  chọn 2 ghế ở một loge ấm cúng nhất chàng nhẹ đở nàng ngồi xuống và hỏi nàng dùng gì trong lúc ngườì serveur im lặng và lịch sự đứng chờ.
-Cho em một cốc Pippermint.
-Anh cũng vậy.
Nàng nũng nịu:
-Sao anh bắt chước em vậy, anh goị thức khác đi.
Chàng cười, trêu:
-Em ở đâu thì anh ở đó mà!
Nàng bóp nhẹ tay chàng
-Thật không, có thương người ta thật không? À Lê uyên và Phương đang hát bàì Uống nước bên bờ suối thật hay phaỉ không anh, em nghe trong giọng hát trong như pha lê của nàng   như có gì ray rức và truyền cảm quá, à Lê Uyên ở Dalat phaỉ không anh?
-Em là dân Couvent des oisseax ở Dalat mà không biết thì làm sao anh biết được, Hòa trêu nàng.
Nàng cười nũng nịu noí tiếp:
-Em nghe noí Phương bị cancer Osseux phaỉ không anh?
Hòa laị cười trêu nàng tiếp:
Anh đâu có hồ sơ bệnh lý cuả Phương đâu mà biết, và sợ nàng giận Hòa vôị vàng nói nhỏ:
-Anh cũng nghe người ta đồn vậy, em hảy nhìn ngón tay trỏ cuả Phương đang barré trên cần đàn em sẽ thấy một cục u nho nhỏ bằng viên bi ở lóng tay trỏ, có lẽ vì vậy mà thiên hạ đồn đại đó em à.
Tiếp đó Khánh Ly trình bày bản La Comparsita.
Trong nhịp điệu Tango dìu dặc chàng dìu nàng trong vòng tay êm ái, cả hai đi như lướt chung quanh sàn nhảy, trong vòng tay, nàng nhẹ và thơm như một cánh lan. Chàng nhìn sâu vào đôi mắt nâu đẹp tuyệt vời phản chiếu muôn ngàn tia màu lung linh sáng từ chiếc đèn lồng, mắt nàng đắm đuối nhìn chàng, thời gian như ngừng trôi và có một lúc nào đó chàng tưởng chừng như mình đang ôm trong vòng tay một nàng tiên dễ thương, thật mong manh, được kết tinh từ vùng sáng diễm tuyệt đó...
Sau ngày mãn khoá taị quân trường Thủ Ðức, các Y Nha Dược sĩ vào cục Quân Y để chọn đơn vị theo thứ tự ưu tiên từ đổ cao đến thấp. Thông thường những ngươì đổ cao thường chọn các đơn vị không tác chiến như các Tổng Y viện, Quân Y viện, các bệng viện giả chiến, hoặc  các bệnh xá Haỉ quân, Không quân v.v..Khi goị đến tên chàng, mặc dầu đổ cao, Hoà  vẫn chọn binh chủng Thiết Kỵ, một binh chủng khá nguy hiểm trong tình hình chiến sự nóng bỏng thời đó.Bản tính chàng vốn ưa mạo hiểm và chàng cũng muốn nếm muì trận điạ xem sao.
Chàng được điều về làm Y Sĩ trưởng cuả lử đoàn Thiết Kỵ Y ở vùng hoả tuyến. Hôm đến thăm từ giả nàng, nàng ngạc nhiên biết bao khi nhìn trên cầu vai chàng là huy hiệu oai hùng cuả  binh chủng Thiết Giáp và chiếc béret noir đội lệch làm tăng lên một chút xíu vẽ giang hồ trên gương mặt còn vương nét thư sinh cuả chàng. Nàng mĩm cười âu yếm:
-Anh chọn đơn vị rồi sao?
-Em không thấy huy hiệu trên cầu vai anh hay sao, em có muốn anh ở vùng nguy hiểm không?
Nàng gục đầu vào ngực chàng khóc nức nở:
-Sao anh không xin đôỉ gần nhà em, bộ anh không còn thương em nuả sao?
-Hai năm sau anh sẽ xin ba me cưới em, rồi chàng triết lý thêm:
-Ðôi lúc mình cũng thử xa nhau một thời gian thử thách phaỉ không em, no pain no gain mà. Biết đâu chừng có chàng nào đẹp trai hơn anh, học giỏi hơn anh laị mang đến hạnh phúc cho em nhiều hơn sao?..Nàng cười buồn không nói...
...Muà hè đỏ lửa 1972..
Trận tái chiếm Cỗ thành Quảng Trị trở nên khốc liệt chưa từng thấy, xe tăng địch đã xuất hỉện, những chiếc T54 và PT76 lừng lững bước vào cuộc chiến như những khối hình chuỷên dịch đầy đe doạ. Là quân y sĩ của thiết đoàn, Hoà cũng bị cuốn hút vào quỹ đạo sắt thép cuả những trận đánh giai dẳng, dành giật nhau từng tất đất, những baỉ chiến trường đẩm máu ! Chàng nhớ  ngày còn là sinh viên, tự nhiên chàng mê binh chủng thiết giáp sau khi xem cuốn phim( chàng quyên mất tên) nóí về binh đoàn tank Tiger cuả viên tướng người Ðức thuộc đôị SS của quân đôị quân Ðức quốc xã. Chàng mê tiếng động cơ gầm thét cuả   chiến đoàn Tiger làm rung chuyển cả lá cây và khu rừng như có địa chấn khi đoàn tank di chuyển theo đôị hình chiến đấu, xuất trận oai hùng với tiếng xích sắt nghiến nát khu rừng lộng gió và viên tướng  hiên ngang trên pháo tháp đã làm say đắm trái tim chàng! Chàng laị càng mê say hơn nữa khi được xem phim nói về cuộc đời anh hùng cuả viên tướng bách thắng cuả quân độị Mỹ-Ðaị tướng thiết giáp George Patton- trong thời đệ nhị thế chiến với những trận xa chiến thần sầu quỹ khốc ở mặt trận Nam Phi.
Nhiệm vụ chàng không phảiỉ ở chiến trận, nhưng có một lần chàng theo bộ chỉ huy thiết đoàn đang di chuyển bằng thiết vận xa M113, chung quanh có M48 hộ tống đi ngang một vùng đồi cát trống trải thì bị VC tấn công lúc trời vừa nhá nhem tối. Tuy bị tấn công bất ngờ nhưng sao chàng không thấy sợ hảiỉ mà laị cảm thấy thích thú vì được trực tiếp tham dự trận xa chiến! VC khai hoả trước nên chiếc M113 bên cánh phảiỉ chàng bị hư haị nặng, tiếng đaị liên bắn vào hông xe chàng nghe lóc cóc như gõ mõ. Chàng thoáng thấy một khối đen di động và nòng đaị bác đang dần dần quây nhắm vào xe chàng sắp sửa nhả đạn thì chiếc M48 bên trái chàng đã quay nòng nhanh hơn khạc  đạn đaị bác 90 ly vào pháo tháp của xe địch và cả khối sắt khổng lồ lật nghiêng như cua gãy càng. Chàng phục viên xạ thủ đó quá và được biết đạị bác cuả M48 được điều khiển bằng điện nên có hướng tác xạ nhanh hơn T54 gấp bôị lần(T54 phải quay bằng tay).Măc dầu bị phục kích nhưng M48 có hoả lực lớn hơn và có độ tác xạ nhanh hơn nên chẳng mấy chốc thiết đoàn cuả chàng đã làm chủ tình thế và trong trận đó đã bắn cháy hai T54 và một PT76. Suốt ngày đêm hôm đó chàng cùng toán Y tá miệt mài lo việc cứu chủa thương binh, lựa thương, di tản vào bịnh viện Aí tử hoặc xin trực thăng di tản vào Quân Y viện NguyễnTri Phương ở Huế..
Cuộc chiến nào rồi cũng phảiỉ tàn, thế nhưng quân Cọng Sản, mà đầu não ở Bắc bộ phủ, không chiụ ngưng ý đồ thôn tính miền Nam nên mỗi ngày mỗi gia tăng áp lực ở phiá nam bờ sông Thạch Hản. Chúng pháo không ngừng, không theo một định kỳ nào, mỗi ngày với hằng trăm cơn bão lữa, sắt thép dáng xuống từng tất đất cuả quân trú phòng miền Nam, thế nhưng có đôi lúc chúng chợt ngừng một hai tiếng.
...Một buổi chiều, Hoà lái xe jeep đến thăm người bạn Y sĩ trưởng của tiểu đoàn Thủy quân lục chiến đóng cận đơn vị chàng ở phía nam bờ sông khi VC vừa dứt pháo. Trường-viên Y sĩ- râu tóc rậm rạp vui mừng đón chàng:
-Ê, mầy không sợ gà gáy sản nha mầy?
-Lỳ rồi mầy ơi, bây giờ không nghe tụi nó sủa bậy laị đâm ra nhớ nhung mới chết chứ! Trường cười lớn:
-Phản xạ có điều kiện cuả Pavlov mà! à mầy dùng tạm chút café cuả C ration nghe, ĐM tuị CS nó không cho mình đi chợ nên cứ C ration ăn tạm, bón thấy mẹ! À bao giờ thì cho tuị tao ăn bánh đó mâỳ, em hoa khôi ở Couvent, đào hoa là nhất mầy rồi đó, cô cậu thật là xứng đôi vừa lứa!
Chợt một tiếng cách vang lên xa xa, Trường giật mình la:
-ĐM nó gáy rồi mầy ơi!
Tiếp theo là hằngloạt tiếng nỗ long trồi lở đất cùng với mãnh đạn, đất cát tung lên mờ mịt.
Trường và Hòa bình tỉnh nhào xuống hố cá nhân và sẳn sàng trong tư thế chiến đấu. Ðột nhiên cả hai nghe tiếng la lớn:
-Bác sĩ ơi, có hai thằng bị thương ở tiểu đội em, bác sỉ ơi!
Trường không kịp chào Hòa vôị phóng người lên hố cá nhân và chạy đến hướng người kêu cứu. Vối ý định giúp Trường, Hòa cũng phóng người theo hướng củaTrường. Ðang loay hoay tìm đuờng Hòa chợt cảm thấy một tia sét màu xanh nháng lữa trước mắt, chàng mơ hồ cảm thấy một cái gì mát lạnh xuyên phá qua thân thể và mơ hồ nghe tiếng nỗ thật lớn..Chàng như bị nâng bỗng lên, có một màng đen kéo đến, chàng thấy như mình nhẹ hẳn đi, bồng bềnh sương khói, trôi nỗi, không buồn lo, không tiếc nuối. Có một khoảng khắc, chàng chợt thấy như có cánh tay ai nhẹ nâng chàng ra khỏi khoảng không gian u tối và cảm thấy như mình đang mọc thêm đôi cánh thiên thần đang nỗi trôi bay đi ngàn dặm xa vời vợi, đến ngôi nhà thân yêu có người con gái tóc nâu, má đào môi thắm với đôi mắt đẹp tuyệt vời đang từng phút ngóng trông chàng. Trong bồng bềnh sương khói, chàng thấy nàng giang rộng hai cánh tay êm dịu ôm chàng vào lòng, và cũng trong mơ hồ chàng chợt nghe nàng đau đớn thét lên:
-Ôi, anh yêu ơi sao thân mình anh laị nhẹ thế nầy?!!!

Mùa Thu...
Tôn Thất Sang.